Landbouw is nog altijd de belangrijkste economische drager in het minder verstedelijkte deel van Nederland. Het belang van de sector zit vooral in de toeleverende en verwerkende bedrijvigheid die gegenereerd wordt. De verwachting is echter dat de sector verder zal krimpen, zeker wat betreft werkgelegenheid. In een aantal regio's zijn de gevolgen daarvan nu al voelbaar. Daar is het hard nodig dat andere economische motoren gestimuleerd warden. 'Recreatie' blijkt in veel gevallen het toverwoord te zijn. Hans Hillebrand en Niels van den Eeden van het LEI behandelen het ruimtelijk beleid ten aanzien van landelijk gebied: het koersenbeleid van de Vinex en het natuurontwikkelingsbeleid van ondermeer het Structuurschema Groene Ruimte. Een interessante opmerking in hun bijdrage is dat agrariërs in veel gevallen onbezoldigde natuurbeheerders zijn. Ook het jongste lid van de familie Vernieuwing wordt genoemd: plattelandsvernieuwing. In een ander artikel wordt kart beschreven hoe het daar mee staat. Plattelandsvernieuwing heeft mede als doel de leefbaarheid in kleine kernen te handhaven of te verbeteren. De heer Hardus, coördinator van de Vereniging van Kleine Dorpen in Groningen geeft zijn mening hierover. Uit de bijdrage van Brigitte Wanders en Anja Brands blijkt hoe jonge boerinnen voor zichzelf een leefbare omgeving creëren. Een centraal onderwerp in de meeste artikelen is bestuurlijke vernieuwing, en zeker de behoefte daaraan. Louis Meuleman van de RPO geeft aan hoe het rijk daar over denkt, en legt uit hoe de nationale overheid haar ideeën aan andere overheden probeert over te brengen. 'Sturing op afstand' is het motto, hetgeen lagere overheden meer ruimte laat maar waardoor de doorwerking van bijvoorbeeld het koersenbeleid te wensen over laat. In sommige gebieden is volgens Meuleman een tegenstelling te zien tussen de belangen van natuur en milieu. Milieuvriendelijke melkveehouderij bijvoorbeeld heeft meer ruimte nodig, ruimte die ook voor natuurontwikkeling opgeëist wordt. Aloys Kemperman laat zien hoe dat in Zuidoost-Friesland uitpakt. Naar goed planologisch gebruik zijn in de loop der jaren voor het landelijk gebied talloze scenario's, ontwikkelingsschetsen en koersen bedacht. Han Lorzing wijst ons in zijn Visie erop dat blauwdrukken niet werken. Hij schetst een aantal mogelijke trends en verwacht op grand daarvan een verdere fragmentarisering van het platteland.

Verder in dit nummer van AGORA onder meer een discussie tussen Daan Drenth en Lambert van der Laan, naar aanleiding van het artikel van de laatste over forensisme in het vorige nummer.

Redactioneel

---

Thema

---

Varia

---