Bijdragen & Bronnen

"Wat het gedicht betreft, dit te beoordeelen is onze taak niet". De literaire receptie van het oratorium De Oorlog (1873, Peter Benoit & Jan Van Beers) in Vlaamse tijdschriften uit de negentiende eeuw

---

Abstract

In 1869 verschijnt het gedicht De oorlog in Gevoel en leven, de derde dichtbundel van Jan Van Beers. In 1873 gaat het gelijknamige oratorium – een compositie van Peter Benoit op de tekst van Van Beers – in première te Antwerpen. Het is opvallend dat besprekingen over De oorlog voornamelijk handelen over de compositie van Benoit, niet of amper over het libretto van Van Beers. Dat in muziektijdschriften de focus exclusief op muziek ligt, is evident, maar ook in de vele literaire tijdschriften uit de negentiende eeuw of in brede culturele periodieken krijgt het gedicht De oorlog amper aandacht, noch als onderdeel van Gevoel en leven, noch als tekstuele basis van het oratorium.
In dit artikel onderzoekt Adelheid Ceulemans de receptie van de De oorlog in Vlaamse tijdschriften uit de negentiende eeuw. Het onderzoek wordt gestoffeerd met historische informatie over het oratorium (ontstaan en creatie) en over de functionaliteit van Van Beers’ tekst als libretto en als dichtstuk. Er wordt ook een beknopte literair-tekstuele analyse van het libretto voorgesteld, evenals een biografische schets van Van Beers (deels op basis van onontgonnen archiefmateriaal). In de conclusie tracht Ceulemans een verklaring te bieden voor de marginale literaire aandacht voor De oorlog in negentiende-eeuwse recensies. Daarbij wordt de functie van literatuur en muziek in het Vlaams cultuurnationalisme van de negentiende eeuw in overweging genomen.
________

“Wat het gedicht betreft, dit te beoordeelen is onze taak niet”. (“As for the poem, judging it is not our job”.) The literary reception of the oratorio De oorlog (The War) (1873, Peter Benoit & Jan Van Beers) in the Flemish periodicals of the nineteenth century
In 1869, the poem De oorlog (“The War”) appeared in Gevoel en Leven (“Feeling and Life”),
the third collection of poetry from Jan Van Beers. In 1873, the oratorio of the same name – a composition of Peter Benoit based on the text of Van Beers – premiered in Antwerp.
It is striking that the reviews of De oorlog discuss primarily Benoit’s composition, with little to no treatment of Van Beers’s libretto. That the focus was solely on music in musical periodicals is obvious. However, in the many literary periodicals of the nineteenth century as well as in more general cultural periodicals, the poem De oorlog received little attention, either as a part of Gevoel en Leven or as the textual basis for the oratorio.
In this article Adelheid Ceulemans researches the reception of De oorlog in Flemish perio-dicals from the nineteenth century. The research is richly detailed with historical information about the oratorio, such as its origin and creation, and about the functionality of Van Beers’s text and libretto and poem. It also introduces a concise literary-textual analysis of the libretto, as well as a biographical sketch of Van Beers, based in part on previously-unused archival material. In the conclusion Ceulemans tries to provide an explanation for the marginal literary interest in De oorlog in nineteenth-century reviews. In doing so, the function of literature and music in Flemish cultural nationalism of the nineteenth century is taken into consideration.

How to Cite:

Ceulemans, A., (2015) “"Wat het gedicht betreft, dit te beoordeelen is onze taak niet". De literaire receptie van het oratorium De Oorlog (1873, Peter Benoit & Jan Van Beers) in Vlaamse tijdschriften uit de negentiende eeuw”, WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging 74(4), 38-68. doi: https://doi.org/10.21825/wt.v74i4.12076