Bijdragen & Bronnen

De Brusselse vereniging De Veldbloem zoekt toenadering tot Hendrik Conscience. Twee pas ontdekte brieven

---

Abstract

Het wordt in de historiografie van de Vlaamse beweging aanvaard dat Hendrik Conscience door de Brusselse progressieve vereniging ‘De Veldbloem’ in 1872 werd gevraagd om te kandideren voor de parlementaire verkiezingen. Conscience zou dat geweigerd hebben. Dit is uiteraard geen onbetekenend feit in de biografie van de man die ‘zijn volk leerde lezen’.
Dit gegeven is terug te voeren op de geschriften van Antoon Jacob (°1889) van na de Eerste Wereldoorlog. Jacob werd beschouwd als een autoriteit inzake Conscience. Maar waar is het bewijs? Hij verwees daarbij naar “uitvoerige correspondentie” maar die is niet te vinden. Het ADVN slaagde erin om de archivalische nalatenschap van de in 1947 gestorven Jacob te verwerven. Daarin bleken heel wat brieven van en aan Conscience te zitten. De briefwisseling met ‘De Veldbloem’ was onderwerp van deze bijdrage. Daarin is geen spoor te vinden van de poging om Conscience op het politieke strijdtoneel te brengen in Brussel. Daarbij moet de vraag gesteld worden hoe Jacob deze archiefstukken verzamelde en wat ermee is gebeurd tijdens zijn turbulente leven en talrijke omzwervingen. Het is best mogelijk dat er een en ander is verloren gegaan. Toch is deze nalatenschap een belangrijke aanwinst voor de studie van de geschiedenis van de Vlaamse beweging en die van Conscience in het bijzonder.

________

The Brussels association ‘De Veldbloem’ seeks contact with Hendrik Conscience. Two recently discovered letters
It is an accepted fact in the historiography of the Flemish Movement that the Brussels progressive Association ‘De Veldbloem’ [=the Wildflower] asked Hendrik Conscience in 1872 to be their candidate for the parliamentary elections. It is said that Hendrik Conscience refused the request. This is of course a very significant fact in the biography of the man ‘who taught his people to read.’
This information may be inferred from the writings of Antoon Jacob (°1889) from the period after the First World War. Jacob was regarded as an authority on Conscience. But where is the evidence of this? In his claim, he referred to ‘extensive correspondence’, but that correspondence is not extant. The ADVN managed to acquire the archival legacy of Jacob who died in 1947. It turned out that it included quite a number of letters to and from Conscience. The exchange of letters with ‘De Veldbloem’ was the subject of this contribution. It contains no trace of the attempt to bring Conscience into the political arena in Brussels. It raises the question how Jacob collected these archival documents and what happened to them during his turbulent life and his many peregrinations.  It is certainly possible that some documents have been lost. However, this legacy is still an important acquisition for the study of the history of the Flemish Movement and of Conscience in particular.

How to Cite:

Vandeweyer, L., (2011) “De Brusselse vereniging De Veldbloem zoekt toenadering tot Hendrik Conscience. Twee pas ontdekte brieven”, WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging 70(3), 276-289. doi: https://doi.org/10.21825/wt.v70i3.12304