Bijdragen & Bronnen

De blik gericht op het witte doek. Vier recente studies over filmbeleving in Vlaanderen

---

Abstract

Filmhistorici beperkten zich lange tijd tot de studie van inhoudelijke en vormelijke aspecten enerzijds en van regisseurs anderzijds. In de jaren 1990 verbreedde de focus en sindsdien worden ook het publiek en de hele kijkervaring als relevante geschiedkundige thema’s erkend. Dat perceptie vanuit diverse invalshoeken kan worden geanalyseerd, blijkt uit enkele recente publicaties van Vlaamse auteurs. In De verlichte stad (2007), een bundel onder redactie van Daniël Biltereyst en Philippe Meers, staat de geschiedenis van de infrastructuur en (verzuilde) kaders achter het bioscooplandschap centraal. Dat het zinvol is om ook vanuit de programmatie de impact op de toeschouwers te bestuderen, blijkt overtuigend uit Roel Vande Winkel en Ine Van linthouts De Vlaschaard 1943 (2007): deze minutieuze reconstructie van de controversiële verfilming van Stijn Streuvels’ grote doorbraakroman, in volle oorlogstijd, gaat uitvoerig in op het verrassende onthaal dat deze Duitse productie te beurt viel. Filmen voor Vlaanderen (2008), van Biltereyst en Vande Winkel, herinnert eraan hoe speelfilms lange tijd werden vertoond als deel van een ruimer programma, dat ook actualiteit en zelfs propaganda omvatte. Clemens De Landtsheer, de eerste secretaris van het IJzerbedevaartcomité, wordt voor het voetlicht geplaatst als één van de belangrijkste promotoren van de funderingsmythe van de Vlaamse beweging.
De zeven filosofische gesprekken die Johan Swinnen voor Reflecties (2009) voerde, maken tot slot duidelijk dat filmprojectie niet enkel historische vragen oproept.

________

Eyes focused on the white screen. Four recent studies about film experience in Flanders.
For a long time, film historians limited their studies to the content and formal aspects of film on the one hand and film directors on the other hand. During the 1990’s, the area of interest was widened and since then the public and the total viewing experience have also been recognized as relevant historical themes. Some recent publications by Flemish authors demonstrate that perception may be analysed from various perspectives. The main topic of De verlichte stad (The illuminated city) (2007), an anthology edited by Daniël Biltereyst and Philippe Meers, is the history of the infrastructure and the pillarisation behind the cinema landscape. De Vlaschaard (flax grower)1943 (2007) by Roel Vande Winkel and Ine Van linthout demonstrate convincingly that it is meaningful to study the impact on the audience from the perspective of the programming as well. This precise reconstruction of the controversial adaptation of Stijn Streuvel’s main breakthrough novel for the screen, in the middle of wartime, looks in detail at the surprising welcome enjoyed by this German production. Filming for Flanders (2008), by Biltereyst and Vande Winkel, reminds us how for a long time feature films were shown as part of a larger programme that also included current events and even propaganda. Clemens De Landtsheer, the first secretary of the IJzer Pilgrimage Committee, is brought into the limelight as one of the most important promoters of the foundation myth of the Flemish movement.  
Finally, the seven philosophical conversations, which Johan Swinnen engaged in for Reflecties (reflections) (2009), demonstrate that film projections do not only evoke historical questions.

How to Cite:

Stynen, A., (2012) “De blik gericht op het witte doek. Vier recente studies over filmbeleving in Vlaanderen”, WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging 71(3), 257-274. doi: https://doi.org/10.21825/wt.v71i3.12253