Bijdragen & Bronnen

Verdraagzaamheid en pragmatische samenwerking in de Vlaamse beweging. Hugo Verriest en August Vermeylen 1895-1914. Deel 1

---

Abstract

Deze bijdrage behandelt de langzame toenadering tussen de oudere katholieke priester Hugo Verriest (1840-1922) en de jongere, vrijzinnige socialist August Vermeylen (1871-1945). Verriest was een leerling van de befaamde dichter Guido Gezelle (1830-1899) en zelf leraar van de vroeg gestorven flamingantische studentenleider Albrecht Rodenbach (1856-1880). De inhuldiging van diens praalgraf op 2 september 1888 kan worden gezien als het beginpunt van een sterke mythologische stroming in de Vlaamse studentenbeweging omheen Rodenbach, maar ook als een merkwaardige poging tot samenwerking tussen katholieken en vrijzinnigen. Op de plechtigheid stonden Verriest en de notoire vrijmetselaar Emanuel Hiel (1834-1899) naast elkaar. Voortaan zou Verriest altijd opnieuw pogen een samenwerking met andersdenkenden op te zetten.
Het leek de bevestiging van de verankering van de specifiek West-Vlaamse traditie – Gezelle, Verriest, Rodenbach – in de negentiende-eeuwse verhouding tussen literatuur en Vlaamse beweging. Binnen deze verhouding bewerkstelligde Prosper Van Langendonck (1862-1920) in het Brusselse literaire genootschap De Distel in 1893 de aansluiting met de jongere literatoren van het tijdschrift Van Nu en Straks, onder de leiding van August Vermeylen.
Verriest kreeg de kans om in De Distel een voordracht te houden waarin hij ondubbelzinnig de weg koos van de jongeren (27 fabruari 1896) en zich grotendeels schaarde achter de nieuwe doelstellingen die Vermeylen verkondigde in zijn Kritiek der Vlaamsche Beweging. Daarmee bevestigde Verriest een samenwerkingslijn tussen ‘West-Vlaanderen’ en ‘Brussel’ en lag de weg open voor publicaties over Rodenbach in Van Nu en Straks, evenals naar een twee decennia durende pragmatische en tolerante samenwerking binnen de Vlaamse beweging tussen Verriest en Vermeylen.
__________

Tolerance and pragmatic cooperation in the Flemish Movement.
Hugo Verriest and August Vermeylen (1895-1914). Part 1

This contribution deals with the slow rapprochement between the older Catholic priest Hugo Verriest (1840-1922) and the younger, liberal socialist August Vermeylen (1871-1945). Verriest was a student of the famous poet Guido Gezelle (1830-1899) and in his turn had been the teacher of the Flemish radical student leader Albrecht Rodenbach who died young (1856-1880). The inauguration of Rodenbach’s mausoleum on 2 September 1888 may be seen not only as the starting point of a strong mythological tendency in the Flemish student movement around Rodenbach, but also as a notable attempt at cooperation between Catholics and liberals. During the ceremony, Verriest and the notorious freemason Emanuel Hiel (1834-1899) stood side by side. From then on, Verriest was to continue his attempts to realise cooperation with dissidents.
It appeared to be the confirmation of the embedment of the specifically West Flemish tradition– Gezelle, Verriest, Rodenbach – into the nineteenth century relation between literature and the Flemish Movement. Within this relation Prosper Van Langendonck (1862-1920) realised the affiliation of the young literati of the periodical Van Nu en Straks (From Now and Later) directed by August Vermeylen to the Brussels literary society De Distel (The Thistle) in 1893.
Verriest was given the opportunity to give a lecture in De Distel, in which he unambiguously chose the approach of the young (27 February 1896) and in which he mostly supported the new objectives that Vermeylen proclaimed in his Criticism of the Flemish Movement. Verriest thereby confirmed a line of cooperation between ‘West Flanders’ and ‘Brussels’ and it opened the road for publications about Rodenbach in Van Nu en Straks, as well as for a pragmatic and tolerant cooperation within the Flemish Movement between Verriest and Vermeylen which was to last two decades.

How to Cite:

Vanlandschoot, R., (2013) “Verdraagzaamheid en pragmatische samenwerking in de Vlaamse beweging. Hugo Verriest en August Vermeylen 1895-1914. Deel 1”, WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging 72(1), 7-38. doi: https://doi.org/10.21825/wt.v72i1.15952