Bijdragen & Bronnen

“Doch schuld bekennen, om den duivel niet!” Celindrukken van Albert Moortgat, burgemeester van Breendonk

---

Abstract

Brouwer Albert Moortgat begon als een uitgesproken katholiek flamingant maar nam geen leidende rol op zich in de Vlaamse beweging. Hij werd wel burgemeester van de gemeente Breendonk vanaf 1921 en een succesvol bedrijfsleider. Naargelang de jaren vorderden, verliet hij de christendemocratie en werd lid van het VNV, een partij met een anti-Belgisch en extreemrechts programma. Deze partij leunde aan bij Duitsland en zij collaboreerde met de bezetter na de invasie in mei 1940. Moortgat behield zijn positie als burgemeester. Na de bevrijding in september 1944 kwam Moortgat  in de gevangenis terecht. Hij was daarbij het slachtoffer van het feit dat de Duitsers een belangrijke gevangenis vestigden op het grondgebied van zijn gemeente. Deze gevangenis verwierf een gruwelijke reputatie. Anderzijds toonden verscheidene van zijn kinderen zich ostentatief Duitsgezind. Hij werd daardoor beschouwd als een steunpilaar van de bezetter. Zijn proces en veroordeling in 1946 brachten hem een zware morele klap toe. Dit motiveerde Moortgat tot het schrijven van notities over zijn gevangenisleven in drie schriftjes. Deze teksten zijn een interessante getuigenis en een zelfrechtvaardiging. Egodocumenten van dit type zijn van groot belang voor het begrijpen van de toestand waarin de maatschappelijke elite van de bezettingsjaren werd gebracht door de Duitse nederlaag en de machtsovername door het progeallieerde kamp in België.

________

"But admitting guilt, hell no!" Impressions from a prison cell by Albert Moortgat, mayor of Breendonk
The brewer Albert Moortgat started off as a convinced Catholic Flemish radical, but did not take on a leading role in the Flemish movement. He did become mayor of the municipality of Breendonk from 1921 onwards as well as a successful manager. Over the course of time he left the Christian Democrats and became a member of the VNV (Flemish National Association), a party with an anti-Belgian and extreme-right programme. This party supported Germany and collaborated with the occupiers after the invasion in May 1940. Moortgat retained his position as mayor. After the liberation in September 1944 Moortgat was incarcerated. It was his bad luck that the Germans established an important prison on the territory of his municipality. This prison acquired a gruesome reputation. On the other hand several of his children showed themselves to be ostentatiously pro-German. Because of this he was considered to be a mainstay of the occupiers. His trial and conviction in 1946 inflicted a heavy moral blow upon him. This was Moortgat’s motivation to write notes about his life in prison in three notebooks. These texts are an interesting testimony and a self justification. These kinds of ego-documents are of great importance to help us understand the change in the state of mind of the people who had been the social elite during the years of the occupation, brought about by the German defeat and the assumption of power by the pro-Allied camp in Belgium.

How to Cite:

Vandeweyer, L., (2010) ““Doch schuld bekennen, om den duivel niet!” Celindrukken van Albert Moortgat, burgemeester van Breendonk”, WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging 69(1), 51-73. doi: https://doi.org/10.21825/wt.v69i1.12355