Bijdragen & Bronnen

Scheutist, Scheutist, linguïst en etnoloog Leo Bittremieux. Zijn visie op wetenschappelijk taalgebruik in 1910-1914

---

Abstract

Vlaamse missionarissen publiceerden in koloniale tijden gezaghebbende en innoverende studies over de cultuur van de Centraal-Afrikaanse volkeren. Enkelen hebben daarbij gebruik gemaakt van het Nederlands als voertaal. Pater-scheutist Leo Bittremieux was een van de eerste want hij deed dat al in de jaren 1909-1914, de periode tussen Kongo Vrijstaat en eerste Wereldoorlog.
Aan de hand van een aantal van zijn brieven uit deze periode, valt af te leiden hoezeer deze Vlaamsgezinde opstelling leidde tot een diep respect voor de taal en de cultuur van de zwarte bevolking. Dat ging zo ver dat hij er voor pleitte de inlandse talen te promoveren tot taal van onderwijs en bestuur. Het blijkt uit deze briefwisseling dat Bittremieux in zijn keuze vóór het Nederlands als wetenschappelijke communicatietaal naar westerlingen toe gesteund werd door zijn missieorde.
Als zodanig betekenden zijn publicaties een promotie voor het Nederlands, maar ook voor het Yombe waarvan hij de rijkdom duidelijk maakte. Die optie was niet alleen het resultaat van zijn taalkundig onderzoek maar ook het gevolg van zijn Vlaamsgezinde overtuiging. Het was vanuit dezelfde overtuiging dat hij een diep respect opbracht voor de autochtone bevolking en haar cultuur.

________

Scheutist, linguist and ethnologist Leo Bittremieux. His vision on the use of scientific language in 1910-1914
During colonial times Flemish missionaries published authoritative and innovating studies about the culture of the Central-African peoples. A few of them used Dutch as their official language for these studies. Father-Scheutist Leo Bittremieux was one of the first for he already did so during 1909-1914, the period between the Congo Free State and the First World War.
From a number of his letters dating from this period it can be concluded how this Pro-Flemish attitude brought about a deep respect for the language and culture of the black population. He went as far as to argue for the promotion of the autochthonous languages for education and government. This exchange of letters proves that Bittremieux’s choice for Dutch as the language for scientific communication addressed to Westerners was supported by his Mission Order.
His publications therefore signified a promotion of the Dutch language, but also of the Yombe of which he exemplified the riches. That choice was not only the result of his linguistic research, but also the consequence of the Pro-Flemish persuasion. That same persuasion brought about his deep respect for the autochthonous population and its culture.

How to Cite:

Vandeweyer, L., (2009) “Scheutist, Scheutist, linguïst en etnoloog Leo Bittremieux. Zijn visie op wetenschappelijk taalgebruik in 1910-1914”, WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging 68(2), 174-194. doi: https://doi.org/10.21825/wt.v68i2.12426