Bijdragen & Bronnen

Taalstrijd en volksgezondheid. De Eerste Wereldoorlog als breekpunt in de Vlaamse artsenwereld

---

Abstract

Luc Vandeweyer stelt in deze bijdrage vast dat de Belgische artsen – inbegrepen de Vlaamse – als beroepsgroep politiek neutraal konden blijven tot aan de Eerste Wereldoorlog, ondanks dat heel wat artsen zich bijvoorbeeld vrij nadrukkelijk engageerden in de Vlaamse beweging. Tijdens WOI leek het Frans echter het Nederlands weer in de hoek te drummen en, voor de katholieke flaminganten, daarmee de vrijzinnigheid te versterken. Aangespoord door de Duitse Flamenpolitik en met de vernederlandsing van de rijksuniversiteit van Gent – en van de medische beroepsgroep – en de institutionele autonomie van Vlaanderen als breekijzers, vonden een aantal Vlaamse artsen de weg naar het activisme. De ‘verkiezingen’ die een democratische legitimiteit dienden te bezorgen polariseerden echter de publieke opinie én dus ook de beroepsgroepen. Na de oorlog ontliepen de gematigde activistische artsen gerechtelijke vervolging aangezien de grens tussen politiek engagement en inzet voor de volksgezondheid flinterdun was geweest: de Vlaamse opmars herstelde zich in dat segment daardoor vrij snel.

________

Linguistic conflict and public heath. The First World War as a breaking point in the Flemish world of physicians
In this contribution Luc Vandeweyer concludes that the Belgian physicians – including the Flemish ones – managed to remain neutral as a professional group until the First World War, in spite of the fact that a considerable number of physicians had for instance involved themselves rather emphatically in the Flemish movement. During World War I, however, the French language seemed to gain the upper hand again over the Dutch language, and this reinforced the liberalism of the Catholic Flemish nationalists. A number of Flemish physicians ended up as activists, encouraged by the German Flamenpolitik and the leverage produced by the fact that the State University of Ghent became a Dutch speaking institution – as did the medical professional group – as well as by the institutional autonomy of Flanders. The ‘elections’ which were meant to provide democratic legitimacy, instead polarised public opinion and therefore also the professional groups. After the war the moderately activist physicians escaped prosecution, because the borderline between political involvement and commitment to public health had been paper-thin: therefore the Flemish advance recovered fairly quickly in that area.

How to Cite:

Vandeweyer, L., (2007) “Taalstrijd en volksgezondheid. De Eerste Wereldoorlog als breekpunt in de Vlaamse artsenwereld”, WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging 66(2), 117-145. doi: https://doi.org/10.21825/wt.v66i2.12540