Bijdragen & Bronnen

Vlaanderen te weer? Het verzwegen parcours van Flandria Film in de Tweede Wereldoorlog

---

Abstract

In aanvulling op de boekpublicatie Filmen voor Vlaanderen: Vlaamse beweging, propaganda en film reconstrueert dit artikel de complexe oorlogsgeschiedenis van Flandria Film. Zaakvoerder Clemens De Landtsheers hoopte zijn filmactiviteiten na mei 1940 te hervatten. Hij botste op de realiteit van een op Duitse leest hervormd filmlandschap. Als filmverdeler was Flandria Film ongewenst. Op basis van zijn in het interbellum gerealiseerde producties, kon men De Landtsheer echter de status van producent niet ontzeggen. De uitdaging om zelf korte ‘cultuurfilms’ te produceren, bleek te moeilijk. Flandria Film werd zo een lege doos, een vlag waar andere Vlaamsgezinden met filmambities graag onder kwamen schuilen. De Landtsheer experimenteerde hiermee door Lode De Kempeneer Zingend Vlaanderen (1942) te laten maken, waarbij hij als nominaal producent nog een zekere vorm van controle behield. Door die controle uit handen te geven, ging hij een stap verder. Dat Flandria Film onder leiding van Frans Develter films als De Brigade waakt (1944) en Vlaanderen te weer (1944) draaide, zette De Landtsheer ertoe aan deze episode na de oorlog te verzwijgen.
Als venster op de microkosmos van filmproductie in bezet België belicht dit artikel, aansluitend bij recent onderzoek naar Henri Storck, de activiteiten van ‘zwarte’ filmmakers, die na de Bevrijding uit de filmsector verdwenen, evenals van sommige ‘witte’ collega’s, die blijkbaar ‘grijzer’ waren dan tot dusver werd aangenomen.

________

Flanders resist? The concealed track record of Flandria Film during the Second World War
In addition to the publication of the book Filmen voor Vlaanderen. Vlaamse beweging, propaganda en film (Filming for Flanders: Flemish Movement, Propaganda and Film) this article reconstructs the complex war history of Flandria Film. The business manager Clemens De Landtsheers hoped to resume his filming activities after May 1940. However, he was confronted with a film landscape that had been reformed according to a German model. As film distributor Flandria Film was unwanted. But on the basis of the productions he had realised during the Interbellum period it was impossible to deny De Landtsheer the status of producer. The challenge of producing short ‘cultural films’ himself proved to be too difficult. Thus Flandria Film became an empty shell, a flag that other supporters of the Flemish Movement with film ambitions liked to use for shelter. De Landtsheer experimented with this by allowing Lode De Kempeneer to make the film Zingend Vlaanderen (Singing Flanders) (1942), which still afforded him as the nominal producer a certain kind of control. He went one step further by releasing that control all together. The fact that Flandria Film produced films such as De Brigade waakt (The Brigade keeps vigil) (1944) and Vlaanderen te weer (Flanders in opposition) (1944), directed by Frans Develter caused De Landtsheer to keep silent about this episode after the war. 
This article casting a light on the microcosm of film production in occupied Belgium, following on from recent research about Henri Storck exposes the activities of ‘black filmmakers’ who disappeared from the film sector after the Liberation, as well as those of some ‘white’ colleagues, who apparently were ‘a darker shade of grey’ than had been assumed until now.

How to Cite:

Vande Winkel, R., (2008) “Vlaanderen te weer? Het verzwegen parcours van Flandria Film in de Tweede Wereldoorlog”, WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging 67(3), 210-235. doi: https://doi.org/10.21825/wt.v67i3.12492