Bijdragen & Bronnen

De nalatenschap van een literaire duizendpoot. Over de heimatschrijver Omer Wattez (1857-1935)

---

Abstract

De naam van heimatauteur Omer Wattez refereert meestal aan het door hem gecreëerde geografische begrip 'Vlaamsche Ardennen'. Literair-historisch gezien viel hij echter door de mazen van het net. Vandaag zou de literatuurwetenschap hem als een middlebrow-schrijver typeren: een exponent van het middenveld waarin de literatuur sterke democratiserende doelen dient. De breuklijn in Wattez' leven en werk is die tussen de Germaanse en Romaanse cultuur. De auteur verdiepte zich in de Duitse en Oud-Germaanse cultuur en zou talloze publicaties over het thema leveren, veeleer van pedagogische aard en met de bedoeling de contemporaine verfransing van het Vlaamse cultuurleven te counteren. De schrijver besteedde op nogal eenzijdige wijze aandacht aan de Germaanse kant van de Vlaamse cultuur, iets waar zijn lidmaatschap van het Brusselse kunstgenootschap De Distel niet vreemd was. Meteen na de oprichting in 1881 was daar al een germanofiele instroom merkbaar. Het genootschap viel op door verscheidene Duitsgezinde acties die geleidelijk overgingen in een politiek pangermanisme, de droom om Germaanse volkeren onder één vlag te verzamelen. Omstreeks 1900 trad Wattez opt als een van de leidinggevende figuren van het tijdschrift Germania (1898-1905), een initiatief van Alduitse oorsprong. Eerder had hij zich bij voorkeur als dichter en novellist gemanifesteerd. Hoe dan ook zal vooral zijn boekwerk De Vlaamsche Ardennen blijven de tand des tijds doorstaan. Het koppelen van uiteenlopende toeristische facetten en oden aan het onbezoedelde landschap van zijn jeugd enerzijds en literaire cultuur anderzijds lijkt typisch te zijn aan een flink deel van Wattez' oeuvre.
________

The legacy of a literary centipede. About the regional author Omer Wattez (1857-1935)
The name of regional author Omer Wattez is usually mentioned in reference to the geographical concept of the ‘Flemish Ardennes’ that he created. However, it is difficult to pinpoint him from a literary historical point of view. At present the history of modern literature would characterise him as a middlebrow-author: an exponent of the mainstream in which literature serves strong democratising objectives. The fault line in Wattez' life and work lies between German and Romanic culture. The author delved into the German and Old-German culture and was to produce numerous publications on that topic, which were of a rather pedagogical nature and intended to strike back at the contemporary Frenchification of Flemish cultural life. The author paid attention to the German side of Flemish literature from a rather one-sided point of view, which might well be explained by his membership of the Brussels art society De Distel. Immediately after its foundation in 1881, a Germanophile influx was already noticeable. The society attracted attention by engaging in several pro-German actions, which gradually turned into a political Pan-Germanism, the dream to unit all German nations under one flag. Circa 1900 Wattez acted as one of the protagonists of the periodical Germania (1898-1905), an initiative of All-German origin. Previous to this, he had manifested himself preferably as a poet and novelist. At any rate, it will be in particular his book The Flemish Ardennes that will stand the test of time. The linking of a variety of tourist aspects and odes to the untarnished landscape of his youth on the one hand and literary culture on the other hand appears to characterise a large part of the works of Wattez.

How to Cite:

Van den Bossche, S., (2013) “De nalatenschap van een literaire duizendpoot. Over de heimatschrijver Omer Wattez (1857-1935)”, WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging 72(4), 328-350. doi: https://doi.org/10.21825/wt.v72i4.12187