Bijdragen & Bronnen

'Het apenspel'. De Franse paradox in de Vlaams-Belgische literatuur uit de vroege negentiende eeuw

---

Abstract

In 1842 verscheen Poëtische luimen, de vierde poëziebundel van de Antwerpse dichter Theodoor Van Ryswyck (1811-1849). De bundel bevat een veertigtal dichtstukken van uiteenlopende aard (komisch, poëticaal-literair, politiek of sociaal geëngageerd), waaronder ‘Het apenspel’. In dit gedicht klaagt Van Ryswyck het kopieergedrag aan van de Belgen ten aanzien van de Franse cultuur en gewoonten; de Belgen apen de Fransen op velerlei gebied na. Om dit probleem aan de kaak stellen, maakt Van Ryswyck gebruik van Franse woorden en van een Frans motto. ‘Het apenspel’ is zowel inhoudelijk als formeel exemplarisch voor de paradoxale omgang met de Franse taal en cultuur bij Vlaamsgezinden in de jonge Belgische natiestaat: de Belgen kopiëren gedrag, zeden, gewoonten en literatuur van een natie die ze zelf verachten.
Dit artikel onderzoekt de dubieuze relatie met de Franse taal en cultuur aan de hand van het poëtische oeuvre van Theodoor Van Ryswyck. De functie van de Franse taal en literatuur in Van Ryswycks poëzie wordt bestudeerd; zowel woordenschat, motto’s als melodieaanduidingen komen daarbij aan bod. Er worden verschillende dichtbundels van Van Ryswyck aangehaald om zo een representatief beeld te schetsen van de aanwezigheid van de Franse taal en letterkunde in Van Ryswycks oeuvre. Deze tekstuele functieanalyse zal leiden tot een interpretatie van de paradoxale relatie met de Franse taal en cultuur in de vroegnegentiende-eeuwse, Vlaams-Belgische letterkunde.
________

‘The Ape Game’: The French paradox in the Flemish-Belgian literature of the early nineteenth century
1842 saw the publication of Poëtische luimen (Poetical whims), the fourth collection of poems by the Antwerp poet Theodoor Van Ryswyck (1811-1849). The volume consists of around forty poems of varying genres (comical, poetical-literary, politically or socially committed) including ‘Het Apenspel’ (the ‘Ape Game’). In this poem Van Ryswyck denounces the copycat behaviour of the Belgians with respect to French culture and customs; the Belgians imitate the French in many areas. In order to denounce this problem, Van Ryswyck uses French words and a French motto. ‘The Ape Game” exemplifies in form and content the paradoxical way in which the French language and culture is dealt with by the supporters of the Flemish Movement in the young Belgian nation state: the Belgians copy behaviour, morals, customs and literature of a nation, which they despise themselves.
This article researches the dubious relationship with the French language and culture based on the poetical work of Theodoor Van Ryswyck. It studies the function of the French language and literature in Van Ryswyck’s poetry by reviewing his use of vocabulary, mottos and indications of tunes. Various collections of poems by Van Ryswyck are quoted in order to present a representative picture of the presence of French language and literature in the literary work of Van Ryswick. This textual functional analysis is the basis for an interpretation of the paradoxical relation with the French language and culture in the early nineteenth century Flemish Belgian literature.

How to Cite:

Ceulemans, A., (2014) “'Het apenspel'. De Franse paradox in de Vlaams-Belgische literatuur uit de vroege negentiende eeuw”, WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging 73(3), 226-249. doi: https://doi.org/10.21825/wt.v73i3.12143