Bijdragen & Bronnen

Nieuw licht op de Duitse propaganda tijdens de Eerste Wereldoorlog. De genese van het controversiële pamflet 'La Politique Belge après la crise'

---

Abstract

Tijdens de Eerste Wereldoorlog deden heel wat ophefmakende pamfletten de ronde. Eén daarvan was getiteld Un Parti National – La Politique Belge après la Guerre. Het heette daarin onder andere dat de Godsvrede – het staken van de ideologische twisten gedurende de oorlog – ook in vredestijd voortgezet moest worden. Waren de taalkwestie, de sociaaleconomische problemen alsook de liberaal-katholieke fricties immers niet opgelost? Volgens de Vlaams-nationalistische historiografie (en de Duits-activistische propaganda) was dit pamflet uit 1915 het werk van ‘franskiljons’ die een anti-Vlaamse campagne opgestart waren. Deze visie werd achetraf wel genunanceerd, maar ten gronde nooit betwist. In dit artikel formuleren we een nieuwe hypothese, waarbij we met name onderzoeken of dit pamflet wel door Belgen geschreven was. We weten immers dat de Duitse bezetter in het kader van zijn Flamenpolitik opruiende en anti-Vlaamsgezinde vlugschriften opstelde die aan de ‘franskiljons’ toegeschreven werden. Behoorde Un Parti National daar ook toe? Zo ja, kunnen we het dan kaderen binnen een ruimer, Duits propagandaoffensief, waarbij er eventueel een samenhang bestond in de verspreiding en inhoud van dit vlugschrift en gelijkaardige pamfletten? Hoe verliep de verspreiding dan en wie was erbij betrokken? En welke lessen vallen er desgevallend uit te trekken aangaande de Duitse propaganda naar Vlaamsgezinden toe tijdens de oorlog?
________

New Light on German Propaganda during the First World War. The Genesis of the Controversial Pamphlet ‘La Politique Belge après la Crise’
During the First World War, a lot of sensational pamphlets made the rounds. One of these was title Un Parti National – La Politique Belge après la Guerre (“A National Party – Belgian Politics after the Crisis”). It said that the union sacrée – the suspension of ideological disputes during the war – must be continued in peacetime as well. Were the language question, socioeconomic problems as well as Liberal-Catholic frictions not resolved, after all? According to Flemish nationalist historiography (and German-Activist propaganda [activists = a small section of the Flemish movement which collaborated with the German occupier]) this 1915 pamphlet was the work of “fransquillons” (nickname for people in favour of the dominance of the French language in Flanders) who were starting up an anti-Flemish campaign. This vision was later nuanced, but never fundamentally challenged. In this article, I formulate a new hypothesis, in which we investigate whether or not this pamphlet was in fact written by Belgians. We do know that the German occupier, in the framework of their Flamenpolitik (“Flemish policy”), drafted sensational and anti-Flemish pamphlets which were ascribed to “fransquillons”. Does Un Parti National belong among these? If so, can we frame it within a broader German propaganda offensive, in which there was eventually a connection between the propagation and content of this pamphlet and those of similar pamphlets? How did the propagation proceed, and who was responsible for it? And what lessons might it be necessary to draw from German propaganda toward the Flemish during the war?

How to Cite:

Yammine, B., (2017) “Nieuw licht op de Duitse propaganda tijdens de Eerste Wereldoorlog. De genese van het controversiële pamflet 'La Politique Belge après la crise'”, WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging 76(3), 224-262. doi: https://doi.org/10.21825/wt.v76i3.12023