Veterinary Past

Klassieke varkenspest in België (1921-2015)

---

Abstract

In dit artikel wordt een korte beschrijving gegeven van de geschiedenis van de klassieke varkenspest in België. De eerste melding dateert van 1921 en in 1933 werd de ziekte aangifteplichtig. De sedertdien jaarlijks vastgestelde aantallen worden weergegeven in tabelvorm. De bestrijding startte nog vóór WOII met de introductie van hyperimmuun serum en na de oorlog met het weinig efficiënte gedode kristalvioletvaccin, gevolgd door effectieve levende vaccins. De verspreiding van de ziekte werd sterk begunstigd door de structuur van de varkenshouderij. De zeugen- en biggenkweek gebeurde in kleine bedrijven, terwijl de productie van slachtvarkens voornamelijk in grote stallen geschiedde, geconcentreerd in vrij kleine deelgebieden. De productie groeide in razendsnel tempo. Gevolg hiervan was een belangrijke import van biggen en grote mobiliteit van de dieren, met daarmee gepaard gaand de aanzienlijke mogelijkheid tot snelle verspreiding van de ziekte. Vanaf 1968 werd verplicht gevaccineerd met levende entstoffen op basis van de Chinese stam. Om het aantal uitbraken onder controle te houden, diende het vaccinatieschema geregeld te worden aangepast. In 1982 ging een Europees gekaderd vijfjarenplan van start, waarbij het land in vier zones werd opgesplitst. In zone I bleef de vaccinatie verplicht, in de andere zones werd deze verboden. Eind 1985 moest echter een groot noodentingsgebied worden afgebakend (entzone 1985) zodat opnieuw geënt werd in alle varkensdense gebieden. Op 1 april 1988 werd de vaccinatie op het hele grondgebied verboden. In 1990 en 1993/1994 volgden twee omvangrijke epidemieën. In 1997 was er een beperkte verspreiding vanuit Nederland. Sedertdien werd de ziekte op varkensbedrijven niet meer vastgesteld. België werd in mei 2015 officieel vrij van klassieke varkenspest.