Abstract

In een onderzoek naar veranderingen in de Nederlandse politieke cultuur, worden survey-gegevens uit 1974, 1979 en 1985 vergeleken. Zoals op grond van economische recessie en verhard politieke klimaat werd verwacht, is het postmaterialisme vooral bij jongeren minder populair geworden. Echter, een linkse oriëntatie en onconventioneel politiek gedrag hebben zich na 1979 meer dan hersteld. Postmaterialisme bleef na 1979 wel, maar een linkse oriëntatie niet samenhangen met nieuw-linkse kenmerken, zoals politiek zelfvertrouwen. Beide hangen geleidelijk meer samen met oud-linkse kenmerken zoals politiek wantrouwen. In alle drie jaren zijn drie vergelijkbare mobilisatiestructuren waarneembaar. Die van conventionele mobilisatie verengt echter geleidelijk wat tot partijmachinerie. Tegelijkertijd wordt het élan overgenomen door het autonoom democratisch burgerschap. In de onconventionele mobilisatie verschuift de nadruk van postmaterialisme naar politieke ontevredenheid. Deze tendenzen zijn te interpreteren als uitholling van oude structuren, liberalisering en maatschappelijke tweedeling. Het moderniseringsproces zette wel door, maar interacteerde met het hardere maatschappelijk klimaat.

How to Cite:

Heunks, F., (1989) “Activisme en politieke waarden 1974-1985”, Tijdschrift voor Sociologie 10(Jaarboek), 99–131. doi: https://doi.org/10.21825/sociologos.86069