Abstract

In een poging de begrenzing van het verzuilingsonderzoek tot de Lage Landen te doorbreken, worden de verzuilingsprocessen van de katholieken in België, Duitsland, Nederland en Frankrijk historisch gereconstrueerd. Uit hun onderlinge confrontatie leiden we o.a. af dat katholieke zuilen niet enkel het apanage zijn van kleine landen, maar ook in grote landen voorkomen (Duitsland, Italië), dat verzuilingsprocessen zich in alle vier landen voordoen, maar niet overal in verzuiling resulteren (Frankrijk), dat een minderheidspositie zowel tot een snelle als tot een laattijdige verzuiling kan leiden (Duitsland tegenover Nederland), dat de dynamiek van de kerk essentieel is voor een gelukte zuilvorming (België, Duitsland en Nederland tegenover Frankrijk), dat ontzuiling zich volgens meerdere modi kan voltrekken. De frequentie en de variatie van de (katholieke) verzuilings- en ontzuilingsprocessen, m.a.w. het ontbreken van een uniek model, vereisen dat er werk wordt gemaakt van een meer algemene zuiltheorie.

How to Cite:

Hellemans, S., (1988) “Katholicisme en verzuiling in België, Duitsland, Nederland en Frankrijk”, Tijdschrift voor Sociologie 9(3), 351–393. doi: https://doi.org/10.21825/sociologos.86028