Bijdragen & Bronnen

Lodewijk De Raet: primordiale nationalist of een organische intellectueel van de nieuwe middenklasse?

---

Abstract

Vanaf de jaren 1880 was de Vlaamse beweging het toneel van een belangrijke politieke en ideologische vernieuwing. Het zogenaamde cultuurflamingantisme verruimde de politieke eisen van de Vlaamse beweging tot de sociale kwestie en het vraagstuk van de economische ontwikkeling. Het sluitstuk van deze analyse was de these dat de secundaire positie van het Nederlands en de sociale en economische achterstelling van Vlaanderen onlosmakelijk verbonden waren. Spilfiguur achter deze economische heroriëntatie van de Vlaamse beweging was de ingenieur, socioloog en econoom Lodewijk De Raet. In deze bijdrage wil ik de politieke vernieuwing die het cultuurflamingantisme vertegenwoordigde in de verf zetten aan de hand van een kritische dialoog met het belangrijke werk van Olivier Boehme. Waar hij De Raet in de eerste plaats ziet als een primordiale nationalist, beschouw ik hem als een intellectueel die het nationalisme omarmde in een context van kapitalistische versnelling. De Raet schreef in een periode van belangrijke sociaaleconomische transformaties die verklaren waarom hij zoveel belang is gaan hechten aan de ‘economie’. In zijn denken toonde hij zich bewust van mondialisering, de concentratie van kapitaal en de ontwikkeling van een nieuwe middenklasse. Ik argumenteer dat De Raet optrad als een organische intellectueel die aan een embryonale ‘Vlaamse leidende stand’ van kapitalisten en ingenieurs duidelijke richtlijnen meegaf. Zij moest het Vlaamse ‘stambewustzijn’ vergroten door zich in te zetten voor de economische, culturele en intellectuele ontwikkeling van Vlaamse middenstanders, boeren en arbeiders. Alleen een ‘Vlaamse Hogeschool’ in Gent zou volgens De Raet bij “machte zijn om de verschillende standen der maatschappij weer samen te brengen”.
________

Lodewijk de Raet: Primordial Nationalist or an Organic Intellctual of the New Middle Class?
From the 1880s onwards, the Flemish Movement was the scene of an important political and ideological renewal. The so-called “cultural flamingantisme” broadened the political demands of the Flemish Movement toward the social question and the issue of economic development. The capstone of the this analysis was the thesis that the secondary position of Dutch and the social and economic backwardness of Flanders were intextricably linked. A key figure behind this economic reorientation of the Flemish Movement was the engineer, sociologist and economist Lodewijk de Raet. In this article, I want to highlight the political renewal represented by cultural flamingantisme by means of a critical dialogue with the important work of Olivier Boehme. Where he sees De Raet as a primordial nationalist first and foremost, I portray him as an intellectual who embraced nationalism in a context of capitalist acceleration. De Raet wrote during a period of important socioeconomic transformations, which explains why he placed so much importance on “economics”. In his thinking, he showed himself to be conscious of globalization, the concentration of capital and the development of a new middle class. I argue that De Raet acted as an organic intellectual who provided clear guidelines to the embryonic “Flemish leading estate” of capitalists and engineers. They had to expand the Flemish “ethnic consciousness” by devoting themselves to the economic, cultural and intellectual development of the Flemish middle class, farmers and laborers. According to De Raet, only a “Flemish University” in Ghent would be able “to bring the different classes of society back together again.”

How to Cite:

Goedertier, D., (2017) “Lodewijk De Raet: primordiale nationalist of een organische intellectueel van de nieuwe middenklasse?”, WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging 76(2), 103-141. doi: https://doi.org/10.21825/wt.v76i2.12026