Articles

Het gebruik van drinkgerei in glas in Kust- Vlaanderen en Zeeland, in de 14de en 15de eeuw, op basis van archeologisch materiaal. Aspecten van laatmiddeleeuwse-vroegmoderne materiële cultuur.

---

Abstract

De gunstige geografische ligging van de dichtbevolkte regio Kust-Vlaanderen en Zeeland zorgde voor de ontwikkeling van een dicht netwerk van internationale, interregionale en locale handelsroutes te land en te water, waarbij Brugge een internationale zeehaven was met in de omgeving stapelhavens als Damme, Monnikenrede, Middelburg en Sluis. Volgens Blondé vertegenwoordigde de regio de rijkste en meest verstedelijkte bevolking (Blondé 1998, 187). Vlaanderen en Brabant stonden in voor 57% van de belastingsinkomsten uit de 1 % luxebelasting in 1570 en telde een derde van de totale bevolking omstreeks 1500, en nagenoeg de helft van de stadsbevolking. De bekende handelsroutes vanuit de regio naar de belangrijke Duitse steden en markten, zoals Keulen en Frankfurt, werden vanaf de late veertiende eeuw daarenboven voor de invoer van glas gebruikt. Voorts werd glas vanuit Frankrijk, de Frans-Belgische grensstreek, Italië en Venetië ingevoerd. De vondsten van glas in de regio bewijzen de grote verscheidenheid van productietradities uit de naburige regio's. Tezelfdertijd vormde de regio zowel een netwerk voor de distributie van gebruiksglas als een trefpunt voor vormgeving, collecties en compositie. De kwantificatie en de typologische identificatie van de archeologica tonen aan dat het gebruiksglas sociaal en geografisch ruim verspreid is. Zo wordt een kwalitatief en gediversifieerd glasbezit aangetoond van, enerzijds kwaliteitsglas en anderzijds massaproducten, op basis van het archeologische materiaal uit de bestudeerde periode en regio. Het artikel beschrijft in hoofdzaak de glasvondsten in Walraversijde, met name die van de negen opgravingsperiodes tussen 1992 en 2000. De archeologische glasvondsten van Kust-Vlaanderen worden vertegenwoordigd door de vondsten te Slijpe, Monnikenrede, Heist, Aardenburg, Middelburg (Zeeland), Aldegondekasteel en Sluis, waarbij in hoofdzaak de vondsten uit de veertiende, vijftiende en zestiende eeuw in aanmerking zijn genomen. De typologische en technische kenmerken komen verder naar voren uit een selectie van glasvondsten uit Brabantse sites zoals Antwerpen, Mechelen, Breda en 's Hertogenbosch. Dit onderzoek wil aantonen dat het gebruiksglas sociaal en geografisch ruim verspreid is en plaatst het in de culturele en materiële context van de periode.

How to Cite:

Caluwé, D., (2005) “Het gebruik van drinkgerei in glas in Kust- Vlaanderen en Zeeland, in de 14de en 15de eeuw, op basis van archeologisch materiaal. Aspecten van laatmiddeleeuwse-vroegmoderne materiële cultuur.”, Van Mensen en Dingen: tijdschrift voor volkscultuur in Vlaanderen 3(4). doi: https://doi.org/10.21825/vmend.v3i4.5299