Abstract

De rol die de arbeidersbeweging in het ontstaan en de ontwikkeling van de verzorgingsmaatschappij gespeeld heeft, is niet rechtlijnig. Tegenover de negentiende eeuwse staat die de armen uitsloot en tegelijkertijd bevoogde, hebben georganiseerde arbeiders, autonoom, hun eigen verzorgingsinstituties opgericht. Het "mutualisme" was hierbij de leidraad. Het algemeen stemrecht en de sociale wetten hebben een driedubbel gevolg: eerst bekomen de "arbeidersverzorgingsinstituties" van de overheid geldelijke steun, vervolgens wordt het verzekeringsstelsel progressief veralgemeend en verplichtend, tenslotte worden de verantwoordelijken van de arbeidersbeweging in het overheidswelvaartsbeleid meer en meer betrokken. Na de tweede wereldoorlog komt dit integratieproces tot zijn voile ontwikkeling. De arbeidersorganisaties bekomen de mogelijkheid om hun apparaten sterk uit te bouwen. Centralisatie en specialisatie, verzelfstandiging van functies en bureaucratisatie kunnen, binnen het duurzame compromis tussen arbeid en kapitaal, gemakkelijk ontwikkeld worden. Het ledenaantal is hoog, maar de betrokkenheid verslapt terwijl de leiders veelvuldige beheersfuncties waarnemen. De huidige crisis bedreigt deze ontwikkeling. Binnen de arbeidersorganisaties hebben de verschillende fracties en componenten alle moeite om hypothesen en "scenarios" naar de toekomst toe te formuleren. De arbeidersbeweging stelt zich defensief op, met de hoop dat deze crisis slechts tijdelijk zal zijn en met de vrees dat het toch nog zal verergeren.

How to Cite:

Martens, A., Bundervoet, J. & Bosmans, W., (1984) “Arbeid, arbeidersbeweging en verzorgingsmaatschappij.”, Tijdschrift voor Sociologie 5(1-2), 153–183. doi: https://doi.org/10.21825/sociologos.85875