Abstract

Hoewel over het streven naar het creëren van ‘aandeelhouderswaarde’ veel is geschreven, is weinig onderzoek gedaan naar de opkomst en eerste verspreiding van deze bedrijfsstrategie. In dit artikel onderzoeken we aan de hand van openbare bronnen als de Wall Street Journal en de Institutional Investor wanneer en op welke wijze het concept van ‘aandeelhouderswaarde’ opkwam en hoe het zich in eerste instantie in de VS heeft verspreid. Zowel de opkomst als de verspreiding van ‘aandeelhouderswaarde’ zijn vanuit economisch sociologisch perspectief tebegrijpen vanuit de veranderende machts- en afhankelijkheidsverhoudingen waarin ondernemingen zijn ingebed. De diepe economische recessie rond 1980 leidde tot een crisis van de heersende managementopvattingen, bood nieuwkomers de kans om alternatieve bedrijfsstrategieën te propageren, en daarvan werd het model waarin ‘aandeelhouderswaarde’ centraal stond dominant. De pleitbezorgers van het aandeelhoudersbelang waren aanvankelijk vermogende buitenstaanders, zogenoemde ‘raiders’. De lucratieve operaties van deze opkopers werden later een voorbeeld voor publieke pensioenfondsen. De spanningen tussen ‘raiders’ en pensioenfondsen leidden tot organisatievorming onder publieke pensioenfondsen, en de door hen opgerichte Council of Institutional Investors (1985)werd snel een toonaangevende partij, onder meer doordat het bedrijfsmanagement een profijtelijke manier vond om zich aan de nieuwe machtsverhoudingen aan te passen.

How to Cite:

Heilbron, J., Verheul, J. & Quak, S., (2011) “Aandeelhouders eerst! De opkomst en verspreiding van ‘aandeelhouderswaarde’ in de Verenigde Staten”, Sociologie 7(1), 21–42. doi: https://doi.org/10.5117/SOC2011.1.HEIL