-
Volume 19 • Nummer 5 • 2003 • Civil Society
Tijdens de opkomst van de verzorgingsstaat in West-Europa in de vorige eeuw heeft de overheid steeds meer
maatschappelijke functies onder haar hoede genomen. Voorzieningen, uitkeringen, verzekeringen en subsidies
hebben de taak van kerk, vereniging en buurtnetwerk vrijwel overgenomen. Welvaartsstijging en individualisering hebben er daarbij voor gezorgd dat het traditionele maatschappelijk middenveld ingrijpend veranderd is. In de huidige tijd van internationalisering en neoliberale politiek worden de relaties tussen staat, economie en burger opnieuw gedefinieerd en staat de 'civil society' volop in de belangstelling. In vele landen lijkt sprake van een nieuw 'ethisch reveil' waarbij grote nadruk gelegd wordt op burgerschap en cohesie. Nieuwe vormen van overheid en sociaal- economische innovaties schieten als paddestoelen uit de grond. De opmerkelijke situatie doet zich hierbij voor dat de overheid zich met deze burgerinitiatieven bemoeit en probeert om spelers uit het maatschappelijk middenveld weer actief te krijgen. Voorbeelden zijn de buurtprojecten zoals het Rotterdamse Opzoomeren, het debat over de maatschappelijke dienstplicht en zelforganisaties van migranten. Ondertussen is ook op wetenschappelijk niveau de discussie losgebarsten: is de samenleving niet zo veranderd dat dergelijke kleinschalige initiatieven achterhaald zijn? Sommigen spreken zelfs al van een 'global civil society'. En hoe zinnig is de nadruk op sociaal kapitaal, participatie en identificatie? Robert Putnam heeft met zijn boeken 'Making Democracy Work' en 'Bowling Alone' wat dat betreft veel losgemaakt.
Het volgende nummer van AGORA zal de betekenis van het concept van de civil society in het heden en verleden bespreken en aan een kritische analyse onderwerpen. Welke politieke en filosofische achtergrond heeft het begrip en hoe wordt het vandaag de dag gedefinieerd? Hoe ziet de Nederlandse civil society eruit? Verder zal een aantal artikelen gewijd zijn aan initiatieven en organisaties die voortkomen uit het moderne maatschappelijk middenveld. Specifiek zal aandacht worden besteed aan de rol die de civil society speelt in het stedelijke beleid.
Redactioneel
Civil society & gender en ruimtelijke planning
Redactie AGORA
2003-12-01 Volume 19 • Issue 5 • 2003 • Civil Society • p. 2
Thema
Het belang van de burgermaatschappij: Kansen en bedreigingen van de civil society
Steven Kromhout and Peter van der Graaf
2003-04-01 Volume 19 • Issue 5 • 2003 • Civil Society • pp. 4-6
Een moderniserende civil society: Veranderingen op het Nederlandse maatschappelijk middenveld
Joep de Hart and Paul Dekker
2019-04-01 Volume 19 • Issue 5 • 2003 • Civil Society • pp. 7-9
Verborgen burgerzin: Nieuwe vormen van gemeenschap en sociale organisatie
Sophie Watson and Leeke Reinders
2019-04-01 Volume 19 • Issue 5 • 2003 • Civil Society • pp. 10-12
Onbegonnen werk of onontgonnen terrein? De waarde van de sociale pijler voor herstructurering
Peter van der Graaf
2019-04-01 Volume 19 • Issue 5 • 2003 • Civil Society • pp. 13-16
'Opsinjoren' in Antwerpen: Een geavanceerde vorm van governance
Maarten Loopmans
2019-04-01 Volume 19 • Issue 5 • 2003 • Civil Society • pp. 17-19
Integratie in de civil society: Migrantenorganisaties en de Nederlandse samenleving
Henk Jan van Daal
2019-04-01 Volume 19 • Issue 5 • 2003 • Civil Society • pp. 20-23
'De luxe om langs elkaar te leven is voorbij': Het Beraad van Kerken, Moskeeën en Mandirs in Rotterdam-West
Jantien van der Vet and Justin Beaumont
2019-04-01 Volume 19 • Issue 5 • 2003 • Civil Society • pp. 24-26
Steden zijn ongeschikt voor vrouwen: Erkenning van sekseverschillen in stedelijke planningsprocessen
Clara Greed and Marloes Wevers
2019-04-01 Volume 19 • Issue 5 • 2003 • Civil Society • pp. 27-30
Gender en veiligheid in de openbare ruimte
Joos Droogleever Fortuijn
2019-04-01 Volume 19 • Issue 5 • 2003 • Civil Society • pp. 31-33
Moeders alleen in tijd en ruimte
Lieve Coorevits
2019-04-01 Volume 19 • Issue 5 • 2003 • Civil Society • pp. 34-36
Een vrouwvriendelijk park: Hoe in Gent een park voor en door vrouwen met kinderen ontstond
Els De Vos
2019-04-01 Volume 19 • Issue 5 • 2003 • Civil Society • pp. 37-39
Varia
De ruimtelijke positie van vrouwen: De Gentse textielregio versus de Limburgse mijnstreek
Karen Stuyck and Sarah Luyten
2003-05-01 Volume 19 • Issue 5 • 2003 • Civil Society • pp. 40-42
Recensie
Scriptierecensie: Op zoek naar de betekenis van openbare ruimte: Een analyse van discoursen openbare ruimte van Amsterdamse professionals, theoretici en mijzelf
Casper Stelling
2019-04-01 Volume 19 • Issue 5 • 2003 • Civil Society • p. 41