• Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme

    Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme


De term revanchisme werd in 1996 door Neil Smith geïntroduceerd in discussies omtrent de toenmalige gentrification in New York. Na een periode van stadsvlucht kwam gentrification daar op terug 'with a vengeance'. De anti-stedelijke Amerikaanse middenklasse beweerde dat de stad hen onstolen was door de 'immorele lagere klassen'. Verwijzingen naar de Amerikaanse 'frontier'-retoriek kwamen hierbij niet uit het niets. Gentrification werd een strijd: de stad moest worden heroverd, een grootscheeps beschavingsoffensief moest worden ingezet. Smith beschrijft hoe deze revanchistische gentrification een rechtstreekse aanval betekende op alle groepen die afweken van de norm van de middenklasse. Werklozen, daklozen, minderheden, lage inkomensgroepen en homoseksuelen moesten uit het stadsbeeld of, beter nog, geheel uit de stad verdwijnen. Zij werden in toenemende mate beschouwd als een gevaar voor de 'leefbaarheid' en de aantrekkingskracht van buurten op blanke, heteroseksuele middenklassers.

Volgens Smith is revanchisme intussen uitgegroeid tot een algemene stadsontwikkelingsstrategie, een 'good practice' die niet alleen in vele Amerikaanse 'boomtowns', maar ook op andere continenten met succes wordt toegepast. Deze stelling heeft voor heel wat controverse gezorgd. Het wereldwijde belang van gentrification voor de herwaardering van binnensteden wordt door weinigen ontkend, maar sommigen (niet in het minst stadsbesturen zelf) beschrijven gentrification liever als emancipatorisch en schilderen de revanchistische variant af als een typisch Amerikaans verschijnsel. In de volgende AGORA gaan we de discussie aan over revanchisme in Europa: Is gentrification in Europa revanchistisch, dan wel emancipatorisch geïnspireerd? Bestaat er een Europees revanchisme met eigen specifieke trekjes? Wat zijn de bedoelingen en gevolgen van gentrification in Europese binnensteden? Wie wint en wie verliest bij de inspanningen om hogere inkomensgroepen in onze steden aan te trekken? Voorbeelden uit Amsterdam, Brussel. Athene, Antwerpen en Kopenhagen stofferen de discussie.

Redactioneel


Redactioneel

Redactie AGORA

2005-10-01 Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme • p. 2

Thema


De wraak van de middenklasse: Gentrification en het failliet van progressief stedelijk beleid

Justus Uitermark, Maarten Loopmans, Jan Willem Duyvendak and Nick Schuermans

2005-10-01 Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme • pp. 4-7

Neil Smith over de revanchistische stad

Ben Derudder and Justus Uitermark

2005-10-01 Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme • pp. 8-11

Revanchisme in Brussel?

Mathieu van Criekingen and Christian Dessouroux

2005-10-01 Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme • pp. 12-15

De stad is anders: Gentrification in Kopenhagen als distinctiestrategie

Willem Boterman

2005-10-01 Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme • pp. 16-19

Revanche en emancipatie: De gekleurde vernieuwing van de Bijlmer

Manuel Aalbers

2005-10-01 Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme • pp. 20-23

Daklozen, post-Fordistische solidariteit en disciplinerende stedelijkheid

Henk Meert, Karen Stuyck, Jan Blommaert, Kristel Beyens and Kristof Verfaillie

2005-10-01 Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme • pp. 24-27

Athene 2004: 'With a vengeance': Als stadsvernieuwing bloederig wordt

Michail Galanakis

2005-10-01 Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme • pp. 28-31

De politieke regio

Sierdjan Koster and Casper Stelling

2005-10-01 Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme • pp. 32-33

Regiopolitiek en mondialisering

Justin Beaumont

2005-10-01 Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme • pp. 34-36

Het Engelse vraagstuk: Geografie van regionalisering en regionalisme

Martin Jones

2005-10-01 Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme • pp. 37-39

Regio's als een politieke eenheid

Aleid Brouwer

2005-10-01 Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme • pp. 40-42

Regio's creëren met regiomarketing en 'branding'

Michalis Kavaratsis

2005-10-01 Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme • pp. 43-45

Varia


Morele verontrusting en wetenschappelijke bijziendheid

Arjen Leerkes and Marion van San

2005-10-01 Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme • pp. 46-47

Recensie


Boekrecensie: Graham, S. (ed.) (2004) Cities, war and terrorism: towards an urban geopolitics. Oxford: Blackwell.

Mirjam Fokkema

2005-10-01 Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme • p. 48

Scriptierecensie: Schenke, W. (2004) De meerwaarde van de Amsterdam Arena Boulevard. Een vrijetijdscluster in wording. Universiteit Utrecht, Faculteit Geowetenschappen.

Richard Buijtendijk

2005-10-01 Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme • p. 49

Scriptierecensie: Rijk, C. de (2005) Van harde naar zwakke grenzen: de overgang tussen openbare en private ruimte binnen de vroegnaoorlogse stadswijk. Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen.

Esther Juurlink

2005-10-01 Volume 21 • Issue 4 • 2005 • Revanchisme • p. 50